نخست وزیر کانادا؛ مارک کارنی کیست؟

نخست‌وزیر کانادا به‌عنوان رئیس دولت و رهبر حزب حاکم، نقش کلیدی و تأثیرگذاری در سیاست‌های مهاجرتی دارد.

نخست‌وزیری کانادا، رئیس دولت فدرال و قدرتمندترین مقام سیاسی کشور کانادا است. مارک کارنی به عنوان رهبر حزب حاکم، اختیارات گسترده‌ای در اداره کانادا دارد. او مسئول تشکیل کابینه با انتصاب وزرا (از جمله وزیر مهاجرت)، انتخاب سناتورها و قضات ارشد، تعیین دستورکار دولت، و هدایت سیاست‌گذاری‌های کلان است.

همچنین قدرت عزل مقامات دولتی و کنترل اولویت‌های قانونگذاری در پارلمان را نیز در اختیار دارد. این نقش‌آفرینی‌ها او را به کانون قدرت در نظام سیاسی کانادا تبدیل کرده است.

در حال حاضر مارک کارنی (Mark Carney) به دنبال استعفای جاستین ترودو نخست وزیر قبلی کانادا برای این پست سوگند یاد کرده و نخست وزیر فعلی این کشور شد.

در این مطلب قصد داریم ضمن معرفی کامل مارک کارنی، نخست وزیر کانادا برنامه‌ها و سیاست‌های مهاجرتی وی را بررسی کنیم.

ساختار سیاسی کانادا و جایگاه نخست وزیری

کانادا یک کشور پادشاهی مشروطه و دموکراسی پارلمانی است. این یعنی رئیس دولت از نظر رسمی پادشاه بریتانیاست (در حال حاضر چارلز سوم)، اما قدرت واقعی در دست نخست‌وزیر و پارلمان کاناداست.
نخست‌وزیر، بالاترین مقام اجرایی کانادا و رهبر حزبی است که بیشترین کرسی را در مجلس عوام به‌دست آورده باشد.

او مسئول اداره دولت، معرفی وزرا، تصمیم‌گیری‌های کلان سیاسی و پاسخ‌گویی به مردم و پارلمان است.

به زبان ساده، نخست‌وزیر کانادا مثل مدیرکل کشور است که تصمیم‌های مهم را با مشورت تیم خود و با نظارت پارلمان اجرا می‌کند.

مارک کارنی؛ نخست وزیر کانادا کیست؟

مارک جوزف کارنی (Mark Joseph Carney) اقتصاددان کانادایی و رئیس سابق بانک بریتانیا و بانک کانادا است که در حال حاضر بعد از جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا و عهده‌دار ریاست حزب لیبرال این کشور است.

بیوگرافی و دوران زندگی مارک کارنی؛ نخست وزیر کانادا

مارک کارنی (متولد ۱۶ مارس ۱۹۶۵ در فورت اسمیت، کانادا) اقتصاددان کانادایی است که در مارس ۲۰۲۵ پس از انتخاب به عنوان رهبر حزب لیبرال، نخست‌وزیر کانادا شد.

او قبلاً از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ رئیس بانک کانادا و از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ رئیس بانک انگلستان بود. وی اولین غیربریتانیایی است که از زمان تأسیس بانک انگلستان در سال ۱۶۹۴ این سمت را برعهده داشت. کارنی در انتخابات زودهنگام آوریل ۲۰۲۵ حزب لیبرال را به پیروزی رساند.

اوایل زندگی و تحصیلات

مارک کارنی لیسانس خود را از دانشگاه هاروارد گرفت و آنجا با سخنرانی‌های اقتصاددان کانادایی، جان کنت گالبریث ( John Kenneth Galbraith) به اقتصاد علاقه‌مند شد و سپس در دانشگاه آکسفورد فوق‌لیسانس و دکتری اقتصاد خواند.

قبل و بعد از تحصیل در آکسفورد، در شرکت گلدمن ساکس کار کرد و به مقام مدیر ارشد بانکداری سرمایه‌گذاری رسید. در آنجا به آفریقای جنوبی پس از آپارتاید کمک کرد تا به بازارهای مالی بین‌المللی وارد شود و به روسیه در بحران مالی سال ۱۹۹۸ مشاوره داد.

دوران ریاست بانک کانادا و بانک بریتانیا

مارک کارنی در سال ۲۰۰۰ به کانادا برگشت و در ۲۰۰۳ معاون بانک کانادا شد. در ۲۰۰۴ در وزارت دارایی سیاست مالیاتی اجرا کرد و در ۲۰۰۸ رئیس بانک کانادا شد. در بحران مالی سال ۲۰۰۸ فوراً نرخ بهره را کاهش داد و تا سال ۲۰۰۹ آن را پایین نگه داشت. این اقدامات باعث شد کانادا نسبت به دیگر کشورهای گروه ۷ کمتر آسیب ببیند و زودتر به شرایط قبل از رکود برگردد.

مارک کارنی به خاطر موفقیت‌های زیاد، جوانی و ارتباط با رسانه‌ها در بانک مرکزی مشهور شد. او مسئولیت‌های بین‌المللی مثل ریاست کمیته سیستم مالی جهانی (۲۰۱۰-۲۰۱۱) و هیئت ثبات مالی (۲۰۱۱-۲۰۱۸) داشت.

در نوامبر ۲۰۱۲، جورج آزبورن، وزیر خزانه‌داری بریتانیا، با اعلام اینکه کارنی جانشین مروین کینگ به‌عنوان رئیس بانک انگلستان (BOE) می‌شود، همه را شگفت‌زده کرد؛ این اولین بار بود که یک غیربریتانیایی این سمت را برعهده گرفت. این تصمیم با استقبال عمومی روبه‌رو شد.

با بهبود اقتصاد بریتانیا از رکود ۲۰۰۸، استراتژی «هدایت رو به جلو» را اجرا کرد و قول داد تا کاهش بیکاری از ۸ به زیر ۷ درصد، نرخ بهره پایین بماند. وقتی بیکاری زودتر کاهش یافت، افزایش نرخ بهره را محدود کرد و بعداً با چالش‌های اقتصادی برگزیت در ۲۰۱۶ مواجه شد.

حیات سیاسی، رهبری حزب لیبرال و نخست‌وزیر شدن

مارک کارنی پس از پایان دوره‌اش به‌عنوان رئیس بانک مرکزی انگلیس در سال ۲۰۲۰ از سمت خود کناره‌گیری کرد. او سپس از سوی سازمان ملل به‌عنوان نماینده ویژه در زمینه تغییرات اقلیمی و مالی انتخاب شد و در چندین هیئت مدیره شرکت‌ها نیز عضو بود. در زمان همه‌گیری کرونا، کارنی به‌عنوان مشاور غیررسمی به دولت لیبرال کانادا به رهبری جاستین ترودو کمک کرد. در سپتامبر ۲۰۲۴، مسئول هدایت یک گروه اقتصادی حزب لیبرال برای انتخابات عمومی سال ۲۰۲۵ شد.

در دسامبر ۲۰۲۴، کریستیا فریلند، وزیر دارایی و یکی از نزدیکان ترودو، به‌طور ناگهانی استعفا داد. این اتفاق درست قبل از ارائه بیانیه اقتصادی دولت و پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا رخ داد. دولت اقلیت ترودو نتوانست این بحران را تحمل کند و بسیاری از اعضای حزب لیبرال از او خواستند استعفا دهد.

محبوبیت ترودو مدتی بود که کاهش یافته بود و نظرسنجی‌ها نشان می‌داد حزب محافظه‌کار به رهبری پیر پوالیور در انتخابات پیروز خواهد شد. در ۶ ژانویه ۲۰۲۵، ترودو اعلام کرد که از رهبری حزب لیبرال و نخست‌وزیری کناره‌گیری می‌کند.

اگرچه کارنی هیچ‌گاه در سیاست انتخابی فعالیتی نداشت، مدت‌ها به‌عنوان جانشین احتمالی ترودو شناخته می‌شد. در ۱۶ ژانویه، او نامزدی خود را برای رهبری حزب لیبرال اعلام کرد. رقابت به‌سرعت به مسابقه‌ای بین کارنی و فریلند تبدیل شد. این دو، دیدگاه‌های متفاوتی برای آینده کانادا داشتند، اما رابطه آنها کاملاً دوستانه‌ بود؛ کارنی حتی پدرخوانده پسر فریلند، ایوان، بود. در ۹ مارس، نتایج انتخابات اعلام شد و کارنی با اختلاف زیادی پیروز شد.

تقابل با ترامپ

کارنی در ۱۴ مارس به‌عنوان نخست‌وزیر جانشین ترودو شد و انتخابات زودهنگام را برای ۲۸ آوریل اعلام کرد. در طول کمپین انتخاباتی احزاب، دونالد ترامپ نقش مهمی داشت؛ ترامپ بارها تهدید کرد که کانادا را به «ایالت ۵۱ آمریکا» تبدیل می‌کند و تعرفه‌های سنگینی بر محصولات کانادایی اعمال خواهد کرد.

کارنی با موجی از حس ملی‌گرایی کانادایی وارد روز انتخابات شد و یکی از شگفت‌انگیزترین بازگشت‌های سیاسی در تاریخ کانادا را رقم زد. در حالی که پس از استعفای ترودو، پیروزی محافظه‌کاران تقریباً قطعی به نظر می‌رسید، کارنی لیبرال‌ها را به چهارمین پیروزی پیاپی در انتخابات هدایت کرد.

سیاست‌های مهاجرتی مارک کارنی چیست؟

حال با پیروزی حزب لیبرال و نخست وزیر شدن مارک کارنی چه برنامه‌ای برای سیستم مهاجرت کانادا دارد؟

از یک طرف، کارنی گفته که مهاجرت نقش مهمی در رشد اقتصاد کانادا دارد. از طرف دیگر او از سیاست‌های اخیر مهاجرتی کانادا انتقاد کرده و معتقد است که تعداد مهاجران جدید بیشتر از ظرفیت کانادا بوده و پیشنهاد داده که سقفی برای مهاجرت تعیین شود.

در ادامه سیاست‌های مهاجرتی مارک کارنی را بررسی می‌کنیم.

تعیین سقف مهاجرت

کارنی برای حل بحران مسکن کانادا، سیاستی پیشنهاد کرده که طبق اسناد منتشرشده در فوریه ۲۰۲۵، «مهاجرت را تا زمانی که به سطح پایدار قبل از همه‌گیری بازگردد، محدود کند.»

او این سقف را راهی برای اصلاح سیاست‌های مهاجرتی بیش از حد آزاد در سال‌های اخیر می‌داند.

کارنی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ در رویدادی گفت: «ما تعداد زیادی کارگر خارجی، دانشجو و مهاجر جدید داشتیم که نمی‌توانستیم آن‌ها را جذب کنیم —در حالی که نه مسکن کافی ، نه خدمات درمانی، نه خدمات اجتماعی و نه فرصت‌های شغلی کافی داشتیم.»

واضح است که کارنی از رویکرد محدودتر به مهاجرت نسبت به سال‌های اخیر حمایت می‌کند.

در اکتبر ۲۰۲۴، اداره مهاجرت،کانادا (IRCC) جدیدترین برنامه سطوح مهاجرتی خود را منتشر کرد که هدف‌گذاری برای پذیرش اقامت دائم (PR) را ۲۰ درصد کمتر از سال قبل تعیین کرده است.

تحت مدیریت مارک میلر، وزیر مهاجرت اخیر کانادا، این اداره گام‌هایی برای کاهش تعداد اقامت‌های موقت برداشته است، از جمله تعیین سقف برای درخواست‌های مجوز تحصیل، محدودیت‌های بیشتر برای واجد شرایط بودن مجوزهای اوپن ورک پرمیت خانوادگی (family open work permit) و مجوزهای کار پس از تحصیل (PGWP).

با توجه به اینکه کارنی اعداد مشخص، جزئیات برنامه‌های اقامت موقت و دائم تحت تأثیر و نحوه اجرای این سقف‌ها را اعلام نکرده، دقیقاً مشخص نیست این «سقف» چه معنایی دارد یا تا چه حد از سیاست‌های مهاجرتی اخیر تحت مدیریت میلر متفاوت خواهد بود.

اولویت دادن به اقامت موقت برای اقامت دائم

کارنی در رویداد کاردوس (Cardus) درباره دوره‌ای برای «بازگشت به مسیر درست» صحبت کرد و گفت باید قبل از اینکه رشد جدیدی در اولویت قرار گیرد تمرکز روی «جذب بیش از ۴ میلیون نفری باشد که در چند سال اخیر به کانادا آمده‌اند»

ایده تبدیل اقامت موقت به اقامت دائم با اولویت دادن به افرادی که در کانادا اقامت موقت دارند، با جدیدترین سیاست مهاجرتی دولت فدرال هم‌راستاست.

در آخرین برنامه سطوح مهاجرتی، اداره مهاجرت کانادا (IRCC) دسته‌ای به نام «تمرکز بر داخل کانادا» – In-Canada Focus – برای پذیرش اقامت دائم ایجاد کرد و هدف‌گذاری ۸۲,۹۸۰ پذیرش اقامت دائم برای این دسته در سال ۲۰۲۵ را تعیین کرد؛ چیزی حدود ۳۶٪ از هدف مهاجرت اقتصادی سال 2025.

دولت فدرال همچنین اعلام کرد که برای سال ۲۰۲۵ رشد منفی جمعیت کانادا را هدف‌گذاری کرده است. اظهارات کارنی نشان می‌دهد که سیاست او ممکن است با جهت‌گیری اخیر مهاجرتی مارک میلر هم‌راستا باشد.

کاهش پذیرش کارگران موقت خارجی

کارنی به صراحت درباره کاهش تعداد کارگران موقت خارجی (TFW) در کانادا صحبت کرده است. او می‌گوید که همه‌گیری کرونا به دلیل کمبود نیروی کار باعث افزایش وابستگی به کارگران موقت شد، اما معتقد است که سیستم از آن زمان کنترل پذیرش‌ها را از دست داده است.

بر اساس چارچوب جدید مهاجرتی IRCC، تعداد مجوزهای کار جدید برای برنامه کارگران موقت خارجی (TFWP) برای سال‌های ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۷ در سطح ۸۲,۰۰۰ در سال محدود شده است.

کاهش وابستگی بیش از حد به شهریه دانشجویان بین‌المللی

اگرچه کارنی به صراحت درباره محدود کردن تعداد دانشجویان بین‌المللی یا تعیین سقف برای آن‌ها چیزی نگفته، اما نگرانی خود را درباره حمایت واقعی از مؤسسات آموزش عالی ابراز کرده است.

او اظهار داشت: «انتقال بودجه از خزانه استانی متوقف شده و دانشگاه‌ها کاملاً به دانشجویان بین‌المللی برای رشد وابسته شده‌اند.»

از زمانی که دولت در سال ۲۰۲۴ برای اولین بار سقف تعداد دانشجویان بین‌المللی را اعلام کرد، مؤسسات آموزش عالی در سراسر کانادا از نظر مالی به شدت ضربه خورده‌اند. بسیاری از آن‌ها با کسری بودجه چند میلیون دلاری مواجه شده‌اند و اقداماتی همچون اخراج کارکنان، توقف استخدام و کاهش برنامه‌های آموزشی و خدماتی را برای جبران کمبود درآمد در دستور کار قرار داده‌اند.

برای مثال، در اواخر سال گذشته، کالج سنکا یکی از پردیس‌های خود را تعطیل کرد، کالج شریدان ثبت‌نام در حداقل ۴۰ برنامه آموزشی را متوقف کرد و دانشگاه واترلو استخدام کارکنان را به حالت تعلیق درآورد.

کارنی از افزایش بودجه برای مؤسسات آموزشی به عنوان راهی برای کاهش وابستگی آن‌ها به دانشجویان بین‌المللی حمایت کرده است.

بحران مسکن

با توجه به اظهارات بالا، کارنی ممکن است در سیاست‌های مهاجرتی آینده به وضعیت موجود مسکن توجه کند.

کمپین او همچنین وعده داده است که «طرح مسکن کانادا را به شدت تقویت کند.»

این طرح برای تقویت برنامه مسکن شامل افزایش نیروی کار بخش ساخت‌وساز از طریق سرمایه‌گذاری در نیروی کار ماهر، و گسترش برنامه‌های آموزشی و کارآموزی برای مشاغل تخصصی است.

این رویکرد به نظر با ابتکارات فعلی دولت فدرال برای حمایت از صنعت ساخت‌وساز از طریق ایجاد مسیرهای جدید برای کارگران ساختمانی هم‌راستا است.

مشخص نیست که آیا کارنی از تأمین مالی مستقیم مسکن عمومی توسط دولت فدرال حمایت خواهد کرد یا خیر. در نیمه دوم قرن بیستم، دولت فدرال کانادا از طریق برنامه‌های مختلف، ایجاد مسکن عمومی کم‌هزینه را تأمین مالی می‌کرد، اما در دهه ۱۹۹۰، دولت فدرال بیشتر بودجه خود برای مسکن عمومی را متوقف کرد.

سیاست مهاجرتی و هویت ملی کانادا

کارنی بر اهمیت مهاجرت برای اقتصاد کانادا و همچنین هویت ملی این کشور تأکید کرده است.

وقتی از او پرسیده شد که آیا کانادا می‌تواند سیاست حمایت از مهاجرت را تحمل کند، کارنی پاسخ داد: «پاسخ کوتاه این است که بله، می‌توانیم – و شاید نتوانیم این کار را نکنیم.»

او همچنین به تاریخچه کانادا در استقبال از مهاجران اشاره کرد و گفت که بخش بزرگی از مردم این کشور مهاجران نسل دوم هستند.

او افزود: «ما کشوری هستیم که از مهاجرت استقبال زیاد می‌کنیم، مهاجران را خیلی سریع در بازارکار و فرهنگ کانادا دغام می‌کنیم تا کانادایی شوند و پیشرفت کنند.»

کلام آخر

مارک کارنی، اقتصاددان و سیاستمدار کانادایی و رئیس سابق بانک مرکزی کانادا و انگلیس، پس از استعفای جاستین ترودو در مارس ۲۰۲۵ به عنوان نخست‌وزیر جدید کانادا انتخاب شد. سیاست‌های مهاجرتی او ترکیبی از محدودیت و اصلاحات است که شامل تعیین سقف مهاجرت برای کاهش فشار بر مسکن و خدمات عمومی، اولویت دادن به تبدیل اقامت‌های موقت به دائم، کاهش پذیرش کارگران موقت خارجی، و کاهش وابستگی دانشگاه‌ها به دانشجویان بین‌المللی می‌شود.

کارنی با وجود تأکید بر کنترل مهاجرت، همچنان به نقش حیاتی مهاجران در رشد اقتصادی و هویت چندفرهنگی کانادا اعتقاد دارد و قصد دارد مهاجرت را با ظرفیت‌های کشور هماهنگ کند.