پرکتیکوم در آلمان چیست و چه فرقی با آوسبیلدونگ دارد؟

دوره پراکتیکوم به‌صورت کوتاه‌مدت طراحی شده و هدفش ارزیابی است. در این مدت، دانش‌آموز یا دانشجو فرصت دارد ببیند آیا رشته موردنظرش با انتظارات و علاقه‌هایش هم‌راستاست یا نه، تا بتواند تصمیم درستی برای ادامه مسیرش بگیرد. از طرف دیگر، کسانی که قصد دارند وارد شرکتی شوند، از این دوره استفاده می‌کنند تا شرکت را بهتر بشناسند، گزینه‌های موجود را مقایسه کنند و حتی خودشان را برای شروع دوره اوسبیلدونگ (Ausbildung) در آن شرکت آماده سازند.

در پایان پراکتیکوم، شما به دو سؤال کلیدی پاسخ می‌دهید: «آیا این رشته تحصیلی را دوست دارم و می‌خواهم ادامه‌اش دهم؟» و «آیا این شرکت جایی است که می‌خواهم در آن کار کنم؟» این تجربه به شما کمک می‌کند تا انتخابی هوشمندانه داشته باشید و در زمانتان صرفه‌جویی کنید.

پراکتیکوم می‌تواند در طول تحصیل یا پیش از شروع اوسبیلدونگ انجام شود و به‌عنوان یک سابقه کاری ارزشمند ثبت می‌گردد که در آینده برای یافتن شغل به کارتان خواهد آمد.

تفاوت پرکتیکوم و آوسبیلدونگ در آلمان

پرکتیکوم یک دوره کوتاه است که با هدف شناسایی محیط و دوره انجام می‌شود و لزوماً می‌تواند حقوقی هم نداشته باشد. اما آوسبیلدونگ یک دوره طولانی مدت است که تا ۳ سال هم می‌تواند طول بکشد. قبل از آوسبیلدونگ برخی شرکت‌ها یا افراد تقاضای پرکتیکوم دارند تا با فضا و شخص متقاضی آشنایی بیشتری پیدا کنند و سپس دوره آغاز می‌شود.

چگونه یک دوره کارآموزی پیدا کنم؟

دوره پرکتیکوم (Praktikum) در آلمان یک فرصت عالی برای کسب تجربه کاری، افزایش مهارت‌ها و ورود به بازار کار است. روش‌های مختلفی برای پیدا کردن این دوره‌ها وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

1. جستجو در وب‌سایت شرکت‌ها

اگر شرکت خاصی را در نظر دارید، بهترین راه این است که مستقیماً به وب‌سایت آن مراجعه کنید. اکثر شرکت‌های آلمانی دارای بخشی به نام “Karriere” (مشاغل و فرصت‌های شغلی) هستند که در آن اطلاعات مربوط به کارآموزی (Praktikum) ارائه شده است. می‌توانید به بخش “Studenten und Praktika” یا “Internship” مراجعه کنید و شرایط، نحوه درخواست و مدت زمان دوره را بررسی کنید.

2. جستجو در سایت‌های کاریابی تخصصی

اگر شرکت خاصی مدنظر ندارید، می‌توانید از طریق وب‌سایت‌های تخصصی آگهی‌های کارآموزی را بررسی کنید. برخی از مهم‌ترین این وب‌سایت‌ها عبارتند از:

• berufsstart.de → مخصوص دانشجویان و فارغ‌التحصیلان که به دنبال کارآموزی یا شغل تمام‌وقت هستند.
• jobguide.de → شامل لیست کارفرمایان آلمانی که موقعیت‌های کارآموزی ارائه می‌دهند.
• derpraktikant.eu → یکی از منابع تخصصی برای یافتن موقعیت‌های کارآموزی در آلمان.

همچنین می‌توانید از سایت‌های عمومی‌تر مانند Indeed.de، StepStone.de و LinkedIn برای پیدا کردن فرصت‌های کارآموزی استفاده کنید.

3. کمک گرفتن از دانشگاه

اگر دانشجو هستید، دانشگاه محل تحصیل شما یکی از بهترین منابع برای پیدا کردن دوره‌های کارآموزی است. بسیاری از دانشگاه‌های آلمان دارای دفتر مشاغل (Career Center) هستند که به دانشجویان در یافتن کارآموزی کمک می‌کند. همچنین، برخی از دانشگاه‌ها در وب‌سایت خود اطلاعات مربوط به فرصت‌های کارآموزی را منتشر می‌کنند.

4. استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات شخصی

یکی از مؤثرترین روش‌ها برای یافتن پرکتیکوم، استفاده از شبکه دوستان، هم‌دانشگاهی‌ها و آشنایان است. اگر فردی را می‌شناسید که قبلاً در آلمان کارآموزی انجام داده است، از او درباره تجربه‌اش بپرسید. همچنین، می‌توانید در گروه‌های تخصصی در لینکدین، تلگرام و فیسبوک عضو شوید و از تجربیات دیگران بهره ببرید.

5. مراجعه به نمایشگاه‌های کار (Job Fairs)

نمایشگاه‌های کار یکی دیگر از روش‌های عالی برای ارتباط مستقیم با کارفرمایان و یافتن فرصت‌های کارآموزی است. برخی از نمایشگاه‌های مهم در آلمان عبارتند از:

• Bonding Firmenkontaktmesse (مخصوص دانشجویان فنی و مهندسی)
• Connecticum (یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های شغلی برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان)
• Career Fair Berlin (فرصت‌های متنوع برای کارآموزی و مشاغل نیمه‌وقت)

در این نمایشگاه‌ها، می‌توانید مستقیماً با نمایندگان شرکت‌ها صحبت کنید، رزومه خود را ارائه دهید و درباره فرصت‌های کارآموزی اطلاعات کسب کنید.

6. ارسال درخواست مستقیم به شرکت‌ها

اگر شرکت خاصی را در نظر دارید، اما در وب‌سایت آن‌ها موقعیت کارآموزی اعلام نشده، می‌توانید درخواست مستقیم (Initiativbewerbung) ارسال کنید. در ایمیل خود، توضیح دهید که چرا به این شرکت علاقه‌مند هستید و چگونه مهارت‌های شما می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد.

دوره کارآموزی معمولاً چقدر طول می‌کشد؟

به طور کلی، دوره‌های کارآموزی در آلمان معمولاً بین یک تا شش ماه طول می‌کشند و فرصتی عالی برای ورود به بازار کار محسوب می‌شوند. البته این مدت زمان بسته به شرکتی که کارآموزی می‌کنید هم دارد. برخی شرکت‌ها این دوره ۸ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد که ممکن است با دریافت حقوق هم همراه باشد. این نوع جزئیات به شرکت مورد نظر دارد و شما قبل از شروع باید در مورد این موارد از جمله مدت زمان، حقوق شفاف‌سازی کنید.

آیا در دوران پرکتیکوم حقوق می‌گیریم؟

گرفتن حقوق کاملاً به این بستگی دارد که شما کجا و در چه زمینه‌ای کار‌آموزی خود را می‌گذرانید. بخش‌های شرکتی در آلمان معمولاً به کارآموزان پرداخت انجام می‌دهند و برخی شرکت‌ها پرداختی ندارند.

بهتر است در شروع کارآموزی در مورد تمام این جزییات با کارفرمای خود شفاف باشید. به همین ترتیب مهم است که مطمئن شوید پول کافی برای پوشش هزینه‌های زندگی خود در آلمان – اجاره، بیمه، غذا – در طول دوره کارآموزی خود دارید. این نوع هزینه‌ها در مقاله هزینه زندگی در آلمان بررسی شده‌اند.

آیا دوره‌های پرکتیکوم یا کارآموزی زیادی وجود دارد؟

آیا دوره کارآموزی منجر به استخدام تمام وقت می‌شود؟

این سؤال جواب مشخصی ندارد چرا که دوره کارآموزی دوره دوره آزمایشی به حساب نمی‌آید. کارآموزی لزوماً تضمین‌کننده اشتغال تمام وقت در شرکتی که در آن کارآموزی می‌کنید نیست. پرکتیکوم در آلمان فقط یک فرصت برای آشنایی با آینده حرفه‌ای رشته شما نیست بلکه می‌تواند به ساخت شبکه کاری شما کمک کند. شما این فرصت را دارید تا روی “افراد مناسب” تأثیر بگذارید و هرچیزی را که برای یک کارمند‌ایده‌آل شدن نیاز دارید را یاد بگیرید. در این دوره کوتاه متوجه می‌شوید که اگر بخواهید دوره آوسبیلدونگ را در این شرکت بگذرانید آیا محیط مناسب شماست و آیا نهایت استخدام خواهید شد.

آیا برای پرکتیکوم باید آلمانی صحبت کنم؟

زندگی و کار در آلمان معمولاً به این معناست که باید به زبان آلمانی تسلط داشته باشید، و این مهارت به نفع خودتان خواهد بود. با این حال، اینکه آیا برای پراکتیکوم نیاز به تسلط کامل به زبان آلمانی دارید یا نه، کاملاً به شرکت مورد نظر بستگی دارد. اگر شرکتی آلمانی باشد، داشتن درک اولیه از زبان آلمانی و آمادگی برای استفاده از آن ضروری است. اما اگر با یک شرکت بین‌المللی سروکار دارید، تسلط به زبان انگلیسی معمولاً کافی خواهد بود.

بعضی شرکت‌ها زبان رسمی کاری خود را از قبل مشخص کرده‌اند؛ حتی ممکن است برخی شرکت‌های آلمانی از زبان انگلیسی به‌عنوان زبان اصلی استفاده کنند. با این وجود، می‌توان گفت تقریباً در هر محیط کاری، بهتر است حداقل کمی با زبان آلمانی آشنا باشید و آماده استفاده از آن باشید.

توجه داشته باشید که برخی شرکت‌ها ممکن است برای اطمینان از مهارت زبانی شما، مدارک رسمی مانند تافل یا TestDaF درخواست کنند.

ایرانیان می‌توانند در آلمان کارآموزی کنند؟

پاسخ مثبت است! چه شهروند اتحادیه اروپا باشید و چه از کشورهای خارج از این اتحادیه مثل ایران، فرصت کارآموزی در آلمان برایتان وجود دارد. البته برای ایرانی‌ها که جزو اتحادیه اروپا نیستند، شرایط خاصی لازم است. همان‌طور که در بخش‌های قبل هم اشاره کردیم، این مسیر بیشتر برای کسانی مناسب است که با ویزای جاب‌سیکر (Job Seeker) یا کارت شانس آلمان (Chancenkarte) وارد آلمان شده‌اند. پس اگر یکی از این ویزاها را دارید، درهای کارآموزی به رویتان باز است!

اما اگر دانشجوی غیر اتحادیه اروپا هستید و همین حالا با ویزای دانشجویی در آلمان درس می‌خوانید، کارتان کمی راحت‌تر است. طبق قوانین، شما می‌توانید ۱۲۰ روز کامل یا ۲۴۰ نیم‌روز در سال کار کنید. فقط قبل از شروع پرکتیکوم، حتماً مطمئن شوید که ویزای دانشجویی‌تان این اجازه را به شما می‌دهد. یک بررسی کوچک، خیالتان را راحت می‌کند!

سوالات متداول