راهنمای جامع اقامت بعد از تحصیل در آلمان

آلمان با داشتن بهترین دانشگاه‌های دنیا و فرصت‌های کاری متنوع، هر ساله میزبان دانشجویان بین‌المللی زیادی است که در پی یافتن مسیری جدید در زندگی خود هستند. دریافت اقامت بعد از تحصیل در آلمان، برای تمام دانشجویانی که در این کشور مشغول به تحصیل هستند، مهم‌ترین دغدغه است. به‌ندرت پیش می‌آید که یک دانشجو در آلمان، پس از اتمام تحصیل، چمدان‌ها را به مقصد وطن ببندد و به کشور خودش بازگردد. اصلاً چرا باید چنین کاری انجام دهد؟ وقتی می‌تواند در یکی از قطب‌های اقتصادی دنیا مشغول به کار شود؟ افراد زیادی رویای یک زندگی ایده‌آل در آلمان را دارند و تحصیل در دانشگاه‌های این کشور، مسیری برای تحقق این رویاست!

علاوه‌بر این، حتما می‌دانید که مجوز تحصیلی در آلمان، مجوزی موقت است که تنها در طول دوران تحصیل اعتبار دارد. برای داشتن اجازه اقامت پس از تحصیل در آلمان، لازم است که در یک شغل مناسب با رشته خود استخدام شوید. برای اینکه با این پروسه بیشتر آشنا شوید، در این مقاله از پارسی کانادا، قصد داریم به شما نشان دهیم که با استفاده از قوانین و فرصت‌هایی که دولت در اختیار فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های آلمان قرار می‌دهد، چگونه می‌توانید اقامت دائم و تابعیت این کشور را دریافت کنید. با ما همراه باشید.

آیا دانشجویان بعد از تحصیل می‌توانند در آلمان بمانند

بله؛ دانشجویان بعد از پایان دوره تحصیلی خود در آلمان، می‌توانند در این کشور بمانند. دولت آلمان به دانشجویان خارجی که از دانشگاه‌های آلمانی فارغ‌التحصیل شده‌اند، اجازه می‌دهد تا 18 ماه بعد از اتمام تحصیل در این کشور بمانند و به‌دنبال شغلی مناسب و مرتبط با تخصصشان بگردند. اما دلیل دادن اجازه اقامت بعد از تحصیل در آلمان به فراغ‌التحصیلان بین‌المللی چیست؟

از آنجایی که آلمان با مشکل پیری جمعیت و کمبود نیروی کار متخصص دست و پنجه نرم می‌کند، دولت برای پاسخ به این کمبود، سعی دارد دانشجویانی که در  این کشور تحصیل می‌کنند را در خاک آلمان نگه دارد. در واقع دانشجویان بین‌المللی، خروجیِ سیستم دانشگاهی این کشور هستند و به‌خوبی برای ورود به بازار کار آلمان آموزش دیده‌اند و چه نیروی کاری از این بهتر؟!

دانشجویان پس از یافتن شغل و عقد قرارداد حداقل یک ساله با کارفرمای آلمانی، می‌توانند برای دریافت مجوز اقامت موقت آلمان (کارت آبی اتحادیه اروپا یا همان بلوکارت آلمان)، درخواست دهید.

بعد از فارغ‌التحصیلی در آلمان چه کار کنم؟

همان‌طور که گفتیم، بعد از تحصیل در آلمان، برای فارغ‌التحصیلان، یک مجوز اقامت موقت 18 ماهه صادر می‌شود. با این مجوز، به‌مدت 18 ماه وقت دارید تا در آلمان زندگی کنید و به‌دنبال کار بگردید. چنانچه طی این مدت، موفق به پیدا کردن شغل مناسب نشوید، باید خاک آلمان را ترک کرده و به کشور خودتان بازگردید!

• هرچه زودتر شروع کنید: در واقع روزشمارِ این مهلت 18 ماهه، بلافاصله بعد از اتمام امتحانات نهایی دانشگاه شروع می‌شود. البته جستجو برای یافتن کار را هرچه زودتر آغاز کنید و آن را به بعد از اتمام امتحانات پایانی و پس از فارغ‌التحصیلی موکول نکنید.
• رزومه بسازید: پیشنهاد می‌کنیم قبل از هر اقدامی، در ابتدا برای خود یک رزومه مناسب تهیه کنید که اطلاعات کاملی از توانایی‌هایتان را در اختیار کارفرما بگذارد. رزومه باید شامل رشته تحصیلی، مهارت‌ها و تجارب قبلی‌تان باشد. سعی کنید تمام نکات و جزئیاتی را که شما را به‌عنوان یک نامزد شغلی جذاب از دیگران متمایز می‌کنند، در رزومه بگنجانید. برخورداری از مهارت‌هایی مانند تسلط کامل به زبان آلمانی، داشتن دانش کامپیوتر و IT، ممکن است شانستان را برای یافتن شغل مناسب به شکل چشمگیری بالا ببرد.
• ایجاد شبکه و شرکت در دوره کارآموزی: همچنین فارغ‌التحصیلان می‌توانند در دوره‌های تکمیلی کارآموزی و کارورزی شرکت کنند. با حضور در چنین دوره‌هایی، ضمن کسب تجارب عملی، می‌توانند شبکه ارتباطات خود را گسترش دهند تا شغل مورد نظر خود را آسان‌تر پیدا کنند.

طی این 18 ماه و تا زمان پیدا کردن شغل مناسب، برای اینکه مخارج زندگی در آلمان را پوشش دهید می‌توانید به‌صورت پاره‌وقت و به شکل موقت در مشاغل مختلف مشغول به کار شوید. قسمت خوب داستان این است که مهم نیست این مشاغل، لزوماً به تخصص یا رشته تحصیلی شما مرتبط باشند.

مسیرهای بعد از دانشگاه برای اقامت در آلمان

به‌طور کلی ثبات، پویایی و انسجام اقتصاد آلمان، آینده شغلی روشنی را پیش روی فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های این کشور قرار می‌دهد. در همین راستا، مسیرهای مختلفی نیز برای دریافت مجوز اقامت بعد از تحصیل در آلمان پیش رویتان قرار دارد. غیر از ادامه تحصیل که همواره یکی از گزینه‌های روی میز است، در جدول زیر، خلا‌صه‌ای از مسیرهایی که می‌توانید انتخاب کنید را آورده‌ایم:

چگونه می‌توانم در آلمان کار پیدا کنم؟

برای دانشجویانی که در آستانه‌ی فارغ‌التحصیلی از دانشگاه‌های آلمانی هستند، روش‌های مختلفی برای پیدا کردن شغل و اقامت بعد از تحصیل در آلمان وجود دارد که عبارت‌اند از:

• بسیاری از آگهی‌های استخدام در تابلوی اعلانات دانشگاه‌ها درج می‌شوند؛ بنابراین می‌توانید هم‌زمان با تحصیل، فرصت‌های شغلی آینده را نیز رصد کنید.
•  سایت‌های کاریابی، بهترین منبع برای جستجوی شغل در آلمان هستند. این سایت‌ها هزاران فرصت شغلی را که بسیاری از آن‌ها بر اساس سطح تحصیلات، تجربه و علایق کارجویان دسته‌بندی ‌شده‌اند، به شما معرفی می‌کنند.
•  سایت مانسترجرمنی (Monster Germany)، سایت استپ‌استون جرمنی (StepStone Germany)، و سایت جاب‌ریست (Jobreset) ازجمله معروف‌ترین و بهترین سایت‌های کاریابی آلمان هستند.
• شبکه‌های اجتماعی تخصصی مانند لینکدین، به‌عنوان پلی میان شما و کارفرمایان آلمانی عمل می‌کند. عضویت در آن را فراموش نکنید.
• علاوه بر رسانه‌های آنلاین، رسانه‌های سنتی مانند روزنامه‌های محلی نیز کماکان یک منبع مناسب و معتبر برای کاریابی هستند.
• از پاتوق‌های محبوب دانشجویی مانند کافه‌ها و باشگاه‌های ورزشی نیز غافل نشوید. هرچند این اماکن بیشتر مناسب پیدا کردن مشاغل پاره‌وقت و دانشجویی هستند.

پیدا کردن شغل در آلمان چقدر طول می‌کشد؟

این سؤال که پیدا کردن شغل برای اقامت بعد از تحصیل در آلمان چقدر طول می‌کشد، جواب قطعی و دقیقی ندارد. مدت زمان پیدا کردن کار، بسته به زمان شروع جستجو و نوع رشته تحصیلی‌تان، متغیر است. ضمناً چه بخواهیم و چه نخواهیم، در این موارد گاهی شانس هم می‌تواند نقشی اساسی داشته باشد. ولی به‌طور کلی و با توجه به نیاز بازار، فارغ‌التحصیلان برخی رشته‌ها مانند پزشکی، پرستاری، کامپیوتر، IT و غیره معمولاً سریع‌تر شغل دلخواه خود را پیدا می‌کنند. اگر می‌خواهید پروسه یافتن شغل به‌سرعت طی شود، پیشنهاد می‌کنیم رشته‌هایی را برای تحصیل انتخاب کنید که کشور آلمان، در حوزه مشاغل مربوط به آن‌ها، به شدت با مشکل کمبود نیروی متخصص روبه‌رو است.

فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی در آلمان

کشور آلمان به علت تأکید بر مقوله تحقیق و توسعه، تقریباً در هر حوزه‌ای، فرصت‌های شغلی جذابی را در اختیار فارغ‌التحصیلان جویای کار قرار می‌دهد. در واقع درهای این کشور به روی فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم پایه، حوزه‌های تحقیقاتی، متخصصین رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات، رشته‌های پزشکی و پرستاری، مدیران مالی، حسابداران و اقتصاددان نیز باز است.

به‌طور کلی می‌توانیم بگوئیم که، تقریباً تمام رشته‌های دانشگاهی در آلمان، در بازار کار این کشور، مورد نیاز است. اما اگر می‌خواهید چند رشته‌ی مهم و خاص برای دریافت مجوز اقامت بعد از تحصیل در آلمان را بشناسید، می‌توانیم به رشته‌های زیر اشاره کنیم:

• مهندسی و فناوری اطلاعات
• بهداشت و درمان
• علوم طبیعی (زیستی)
• علوم پایه
• بازرگانی (بیزینس) و امور مالی
• توسعه پایدار و انرژی‌های تجدیدپذیر

آیا می‌توانم پس از بازگشت به کشور خود باز هم در آلمان کار کنم؟

پاسخ این سوال “بله” است. چنانچه پس از اتمام تحصیل در آلمان به ایران بازگشته‌اید و پس از گذشت مدتی قصد دارید مجددا به آلمان برگردید و در آن‌جا کار کنید؛ 2 راه‌حل پیش روی شماست:

• اولین راه‌حل، دریافت کارت شانس آلمان (Chancenkarte) است. برای دریافت این ویزا، مجموعه شرایطی لازم است که امتیاز شما را بالا می برد و هرچه این امتیاز بالاتر باشد شانس شما برای ورود به آلمان و پیدا کردن کا در این کشور بالاتر می رود. داشتن سه شرط مهم از جمله تمکن مالی کافی، مدرک تحصیلی معتبر و مهارت زبان آلمانی مورد نیاز است. با دریافت کارت شانس یک سال فرصت دارید تا شغل موردنظرتان را در این کشور، پیدا کنید. (کارت شانس تا این تاریخ اجرایی نشده است)
• دومین راه حل این است که از یک کارفرمای آلمانی، جاب آفر آلمان (job offer in Germany) دریافت کنید. البته دریافت جاب آفر از یک کارفرمای آلمانی، نیازمند داشتن شرایط خاصی از جمله مدرک تحصیلی آلمانی (یا معادل آن)، مدرک زبان آلمانی و سابقه 5 سال کار مداوم مرتبط با رشته تحصیلی دارد. پس از دریافت جاب آفر، می‌توانید برای ویزای کار آلمان درخواست دهید و در این کشور مشغول به کار شوید.

پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت اطلاعات جامع و کامل در خصوص این دو روش، به صفحه مربوط به آن‌ها مراجعه کنید.

برای اخذ اقامت دائم پس از تحصیل در آلمان، چه شرایطی لازم است؟

اخذ اقامت دائم و در نهایت تابعیت کشور آلمان، آخرین مراحلی هستند که پس از تحصیل در آلمان طی خواهید کرد. اقامت دائم آلمان، مجوزی است که اجازه می‌دهد که پس از فارغ‌التحصیلی به‌طور نامحدود در این کشور همراه با همسر و فرزندانتان، کار و زندگی کنید. برای دریافت اقامت بعد از تحصیل در آلمان به‌صورت دائمی، باید شرایط زیر را داشته باشید:

• داشتن مجوز اقامت موقت با حداقل 2 سال اعتبار
• یافتن شغلی مناسب با حرفه و تحصیلاتتان و استخدام در آن
• پرداخت حق بیمه بازنشستگی حداقل به مدت 24 ماه (2 سال)
• برخورداری از دانش زبان آلمانی در سطح B1 مطابق با چارچوب اروپایی مشترک مرجع برای زبان‌ها (CEFR)
• شناخت سیستم حقوقی و اجتماعی آلمان از طریق شرکت در آزمون زندگی در آلمان (Life in Germany)
• اثبات هماهنگی با جامعه آلمانی از طریق شرکت در آزمون زندگی
• اثبات تمکن مالی و داشتن مکان اسکان برای زندگی برای شرکت در آزمون زندگی

برای اخذ تابعیت آلمان چه شرایطی لازم است؟

پس از گذشت 8 سال از اخذ اقامت دائم آلمان بعد از تحصیل و شروع کار و زندگی در آلمان، می‌توانید برای دریافت تابعیت آلمان (Einbürgerung) درخواست دهید تا علاوه‌بر شهروندی آلمان، شهروندی اتحادیه اروپا را نیز به دست آورید. برای دریافت تابعیت آلمان باید واجد شرایط زیر باشید:

• داشتن حداقل 8 سال سابقه کار قانونی در آلمان
• داشتن مجوز اقامت دائم یا مجوز اقامت موقت قابل تبدیل به دائم
• اثبات تمکن مالی (که به کمک‌های دولتی یا مزایای بیکاری وابسته نباشد) برای پوشش هزینه زندگی خود و افراد تحت تکفل‌تان
• داشتن مهارت زبان آلمانی در سطح B1 مطابق با آزمون CEFR
• گذراندن آزمون شهروندی آلمان (Naturalization Exam)
• ·عدم داشتن سابقه کیفری
• موافقت با قانون اساسی جمهوری فدرال آلمان به‌عنوان قانون اساسی رسمی کشور

رویای فارغ‌التحصیلان در آلمان؛ دریافت اقامت پس از تحصیل

در این مطلب در خصوص شرایط و مراحل دریافت اقامت بعد از تحصیل در آلمان صحبت کردیم. همان‌طور که گفتیم با پایان تحصیل در این کشور، می‌توانید از یک مهلت محدود و غیرقابل تمدید  18 ماهه، برای ماندن در آلمان و یافتن شغل دلخواه و مرتبط با تخصص‌تان استفاده کنید. چنانچه بتوانید طی این مدت، شغل مورد نظر خود را پیدا کنید، متناسب با مدت اعتبار قرارداد‌تان، مجوز اقامت موقت (بلو کارت آلمان) را دریافت کرده و در این کشور ماندگار می‌شوید. به‌طور کلی با‌توجه‌به شرایط اقتصادی و شغلی، فارغ‌التحصیلان بین‌المللی برای اخذ مجوز اقامت اقامت پس از تحصیل در آلمان، شانس بالایی خواهند داشت. همچنین یافتن کار در این کشور، در نهایت اخذ اقامت دائم و دریافت تابعیت و شهروندی آلمان منجر خواهد شد.

اگر در فکر مهاجرت تحصیلی به آلمان هستید، با خواندن این مطلب چشم‌انداز ذهنی خوبی برای دوران پس از تحصیل در ذهنتان شکل گرفته است. چنانچه به‌دنبال اطلاعات خاصی درباره مهاجرت به آلمان هستید یا در مورد نحوه دریافت اقامت دائم آلمان بعد از تحصیل، سؤالی دارید، با تکمیل فرم مشاوره زیر، منتظر تماس کارشناسان ما بمانید تا در اولین فرصت با شما تماس بگیرند و شما را راهنمایی کنند.

سؤالات متداول